433 VE 487 SIRA NUMARALI VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ TASLAĞI , DEFTER BEYAN SİSTEMİNDEKİ EKSİK VE ZORLUKLARLA İLGİLİ GÖRÜŞ VE ÖNERİLER (Müslüm ÜNVER, ASMMMO Vergi Mev. Koms. Bşk)
SMMM büro sahibi meslek mensuplarının bu tebliğ taslağının mevcut hali ile hayata geçirilmesi halinde bir çok konuda sıkıntılı süreçler yaşayan serbest meslek mensupları başta olmak üzere esnaf ve tacirlerimiz , ekonominin bel kemiği vergi mükelleflerimiz zor anlar yaşayacaklardır. .
Maliye Bakanlığı Gelir idaresi Başkanlığının verilerine göre 2017 yılında;
Ekim 2017 ayı itibariyle faal Gelir vergisi mükellefi sayısı: 1.876.531
Ekim2017ayı itibariyle faal Basit usulde Gelir vergisi mükellef sayısı : 774.656
Ekim 2017 ayı itibariyle faal Kurumlar Vergisi Mükellef sayısı: 753.536
TÜRMOB verilerine göre 2017 yılında serbest muhasebeci ve mali müşavir sayısı 103.699 kişi olup bunların 48.790’I bağımlı çalışanlardan, 54.899’u ise serbest çalışanlardan oluşmaktadır.
Yukarıda görüleceği üzere 2017 Ekim ayı itibariyle faal gelir vergisi mükellefi 1 .876.531 kişidir.
2017 Ekim ayı itibariyle kurumlar vergisi mükellefi sayısı 753.536’dır. Kurum olarak düşündüğümüzde ortaya
yaklaşık olarak toplamda 2.630.067 faal kurumlar vergisi ve gelir vergisi mükellefi çıkmaktadır.
Bunu SMMM sayısına böldüğümüzde her bir meslek mensubu başına 25 mükellef düşmektedir. Araştırmalarımda istatistiki bir rakam bulamamış olmamıza rağmen sahada çalışan biz meslek mensupları şunu çok iyi biliyoruz ki 2017 Ekim ayı itibariyle faal olan 1.876.531 gelir vergisi mükellefinin yaklaşık %65’i işletme hesabı esasına göre defter tutmaktadır ve bu 1.219.745 mükellef demektir.
Taşrada veya ilçelerde mesleki faaliyetini sürdüren meslek mensubu SMMM üyelerinin tutmakta olduğu defterlerin % 90’ının işletme hesabı esasına tabi mükelleflerden oluştuğunu unutmamak gerekir.
Maliye Bakanlığı yetkililerine seslenmek istiyoruz. Hazırlamış olduğunuz Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğini tekrar gözden geçirmeniz faydalıdır. Biz yetki almış meslek mensupları olarak elektronik ortamda kayıt tutulmasına karşı değiliz ancak bizim talebimiz;
Konuya genel çerçevede baktığımızda, damla bile damla olmadan dibine düşmemekte, bir olgunluk sürecinden geçmesi gerekmektedir.
Malumlarınız olduğu üzere 2018 yılı içerisinde defter beyan sistemi yürürlüğe konulmuş ve konunun taraflarından Serbest Meslek erbapları ile Basit usul G.V. mükellefleri çok zor anlar yaşamışlar ve yaşamaktadırlar.
Bu tip bir uygulama toplumun bir çok kesimini ilgilendirdiği/ilgilendireceği için, pilot bölge uygulaması yöntemi ile gözlemler yapılıp, aksak ve eksik yönler ve geri bildirimler dikkate alınarak, çalışma programı yapılması, hedef kitlenin belirlenmesi, istenene hedefe daha sağlıklı varılması yönünden çok daha olumlu olurdu…
Bir başka önerimiz ise ; meslek örgütlerinden, odalarımızdan, üst birliğimizden meslek mensubu talep edilmesi başkanlığımızın emrinde bir çalışma ekibi oluşturulmasıdır ki, emin olun bu işin mutfağından gelen bizler sonuçlarına da hiç itiraz etmeden katılırdık .
Bizler sizlere ayna olmak istiyoruz. Bu işin başkanlığımıza maliyeti 20/30 çaydan başka bir şey değildir. Bizler bu ülkede yaşayan, ataları dedeleri kurtuluş savaşında birlikte omuz omuza yan yana kan kana kardeşçe savaşmış bir ulusun evlatlarıyız. Sizler Amiral olsanız da aynı gemide seyahat ediyoruz, lütfen bizlere yukardan bakmayınız. İç içe olalım.
Bizler yanınızda bir nefer olmak, sizlere birer nefes kadar yakın olmak istiyoruz. Hizmet etmek pratikten gelen tecrübelerimizi paylaşmak istiyoruz. Biliyoruz ki, sizler teorik olarak konuya hakimsiniz, fakat bizler de pratikte ve sahadayız/işin mutfağındayız.
Sizlerin koyduğu şablonlar tabanla örtüşmüyor. ( Örnek ; 433 nolu nolu tebliğ 2013 Aralık ayında yayımlandı, akabinde , pardon eksik olmuş dediniz bir yıl bile geçmeden 443 nolu tebliğ ile yama/düzenlemeler getirildi. ) Harcanan emeğe ve uğraşınıza üzülmemek elde değil.
Yeri gelmiş iken yazmak istiyorum, en üst vergi dilimindeki esnaflarımız malumun üzere e- faturaya geçti, ne hikmetse en alt vergi dilimindeki esnaflarımız ( basit usuller) de e-defter uygulamasına geçti.
Bu uygulamadan kaynaklı 35 yıllık mesleki tecrübeme dayanarak söylüyorum % 20 ye varan bir esnaf kapanış verdi. Vermeye de devam ediyorlar.. ( şahsen benim müşterilerimden 3 kişi kapanış verdi. ) …
Yıllar öncesinde Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu dönem başkanı ile birlikte çalıştığımda Götürü usulden Basit Usul’e geçerken yaptığımız dayanışma ve işbirliği sonucu başarılı çalışmaları ortaya koymuştuk. Ve sonuçta basit usul doğmuştu… İlerleyen zamana ayak uydurmak gelişim ve devinim teorilerine paralel olarak coğrafik yapılara ve bölgelere göre vergilendirme ile adaptasyon yapılabilirdi…
Yüksek hoşgörülerinize sığınarak, (zülfü yare dokunmadan) değinmeden geçemeyeceğim;
Yangın ortaya çıkmadan, yangın tatbikatları yapılır, uygulama pratik olarak denenir, sonuç mutlak başarıyı beraberinde getirir.
Defter beyan sisteminde oluşturulan format alışılagelmişin tam zıddı dır. Şöyle ki; Şahsen 30 yılı aşkın bu işi yapan bir uygulamacı olarak yaşadığım zorlukları da buradan sizlerde paylaşmak istiyorum..
Amacım eleştiri olmayıp, sonraki düzeltmelere done oluşturmak/ sistem ve yazılımı yapanlara ayna tutmaktır;
Oluşturulan sistemde belge bilgisi girmek resmen bir işkence gibi, format serbest meslek defterini andıran çizelge şeklinde olması gerekirdi,
Yeşil, kırmızı hariç dahil butonlar kavram çelişkisi yaratmaktadır,
Eklenen gelirin çıkartılması adeta mahşere tabi bir uygulama, gelir ekle var, neden gelir sil veya çıkart yok ? ,
Gelir kayıt alt türü çok anlamsız, rakam girerken kuruş ve virgülden önce /sonra yazmak zulüm,
Temizle ne dir ? Sil ne dir? ( =ikisi de yok etmektir. ) , ikisi de aynı renk ve turuncu…kısaca yanılmaya yönelik bir uygulama, sil ve temizle Türkçede bunlar ikisi de aynı değil midir.?
İşlem sonucunda ‘’ kayıt et’’ denildiğinde eksik varsa kayıt gerçekleşmiyor, zorunlu alanlar doldurulmalıdır diyor , noksanlık nerede ise kullanıcıyı oraya yönlendirmiyor…!
Vergi no ve vergi dairesi seçmek çok zor, kayıt yaptığımız bütün mükellefler zaten sistemlerinizde, alt yapınızda mevcut olmasına rağmen tekrar tekrar yazmak neden ?
(mükellef ve fatura bilgisi girerken ,burada sistemden gelen bilgilerin alınması halinde SYB kulanlar veya özel esaslarda olanlarda ikaz olarak karşımıza çıkması , kayıt dışılığı önlemek adına sistemi daha lezzetli kılar dı… )
Hatalı işlem girdiğimizde Gelir kalemleri ‘’başarıyla silindi’’ demesine rağmen gelir listesinden silinmiyor, bu durumda ‘’başarı’’ bunun neresinde?
‘’Kaydet’’ ve ‘’kaydet devam et’’ ne demek? anlam veremedim, kafa karıştırmak için özel yapılmış/konulmuş gibi..
KDV siz gelir kaydı, SGK teşviklerinde ve gelir girişlerinde KDV oranı, KKEG kayıtlarında,, Diğer muhasebe programlarında tutuğumuz veriler buraya aktarılamamaktadır, alt kullanıcıya izin verilmemesi,KDV beyannamesinin bir bütün olarak ön/ izlenememesi, kümülatif satışların görünmemesi vb…pos bilgilerinin otomatik getirtilememesi, Araç satışı yada Amortisman var ise meslek mensubun Allah yard. olsun
Muhtasar beyanlarında Nace kodu, SGK no, istenmesi, ( sizler ev sahibisiniz bu bilgiler zaten kayıtlarınızda var) ,
Satır ekle konumunda mause yi kullanmak zaman kaybı , özel programlarda olduğu gibi klavye ve ok tuşları ile kullanım mümkün olabilmeli..…( unutamamalıdır ki bir esnafın yüzlerce belgesi karşımıza gelmekte ve zamanla yarışmaktayız. )
Beyanname gönderme ve onay işlemi çok sıkıntılı ve hatalı…( girme işleminden ve onay dan sonra tekrar onaya dönmek zaman kaybı, deyim yerindeyse çift dikiş )
KDV1 ve KDV 2 alt alta olması da ayrı bir noksanlık ..( ikisi de siyah renk oluyor ve ayrıt etmek zor.. tuzak gibi..hataya müsait..)
Defter oluştur ne zaman etkinleştirilecek KDV den sonra mı? önce mi? ( belirsiz) , Kaydet işleminden sonra bu işleminde otomatik sistem tarafından yapılması gerekir ikinci bir işlem zaman kaybından başka bir şey değildir, Bunlar şahsi karşılaştığım sorunlardan yalnızca bir kısmı, ( adeta sisteme girerken ve çıkarken bir sorun yaşamayalım, sistem dışı kalmayalım diye duayı da elden ve dilden bırakmıyoruz)
Şu da bilinmelidir ki kayıt girme zorluğu kayıt dışılığı tetiklemektedir…
Yukarıdaki tespitlerimizin eleştiri olarak algılanmamasını, yaşanmış gerçeklerden yola çıkarak, ekinde çözüm önerilerinin de belirtilmeye çalışıldığının göz ardı edilmemesini temenni ederim.
Devletimizin hazırladığı programın, özel sektörün hazırlayıp bizlere sunduğu programlardan bir adım ilerisinde olmasını beklerdik,
Her daim kişisel yaşantımızda eleştiriyi pek sıcak bakmayız..kulak ardı ederiz, , bizler de şahsen salt eleştiriyi uygun bulmuyoruz, fakat ekinde/akabinde çözümünde öneri olarak sunulmuş olmasından dolayı bu anlamda müsterihiz/ umutluyuz.
Kısaca alenen hazırlanmış hata ve tuzaklarla dolu bir yazılım…Amaçlanan defter tastık vb. masrafların ortadan kaldırılması, esnafın maddi olarak rahatlaması, hedeflenirken bu işi pratik yapan programları satın almak ve bunların da bedellerini mükelleflere yüklemek zorunda bırakılıyoruz, amaçlanan hedefle varılan sonuç karşılaştırıldığında sukutu hayal dir….Bu uygulamada vizyon ve hedefin örtüşmediği kanaatimizi her daim koruyoruz.
VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ’ NE DAİR DEĞERLENDİRMELERİMİZ
Bilindiği üzere 433 sıra nolu tebliğ 30.12.2013 tarihinde 28867 ( mükerrer ) Sayılı Resmi gazetede yayımlanarak 17- Madde ile de yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu tasarı e- arşiv faturaya geçiş ve uygulamasına ilişkin, el terminalleri ‘ nin kullanılmasına yönelik usul ve esasları içermektedir. 433 no’lu tebliğ, 443 no’lu tebliğ ile de değişikliğe uğrayarak son halini almıştır.
Yine bildiğiniz üzere 487 sıra no’lu VUK genel tebliğ 17/12/2017 tarihinde 30273 sayılı resmi gazete ile yayımlanarak, toplam 11. Maddeden ibaret ve 10. madde ile de yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. Yaygın olarak kullanılan belgeler arasında yer alan ‘’ Sevk İrsaliyesi’’, ‘’Müstahsil Makbuzu’’, ‘’Serbest Meslek Makbuzu’’ belgelerinin kağıt belge yerine, elektronik ortamda: elektronik belge olarak düzenlenmesi,iletilmesi ile muhafaza ve ibra edilebilmesine ilişkin usul ve esaslar bu tebliğin konusunu oluşturmaktadır.
433 sıra numaralı VUK genel tebliğleri Taslağında düzeltilmesi gereken hususlar :
Sh- 2 paragraf 1 ‘de 3. Cümle ‘’ işleme taraf olanların yazılı izni olmaksızın Başkanlık haricinde 3. Kişilerle paylaşamazlar’’ ibaresi ‘’ işleme taraf olanların yazılı izni olmaksızın 3. Kişilerle paylaşamazlar’’ olarak düzeltilmesi,
Sh-2 Madde 6 daki 4. Cümle ‘’ Gelir İdaresi Başkanlığı ambleminin renkli olarak yer alması esastır’’ ibaresi ‘’ Gelir İdaresi Başkanlığı Ambleminin kırmızı renkli olarak yer alması esastır’’olarak düzeltilmesi,
Yine aynı maddenin 6. Cümlesi ‘’ kâğıt çıktı üzerinde satıcı veya yetkilisine ait ıslak imza ile kaşe veya damgasının bulunması zorunludur’’ ibaresi ‘’kâğıt çıktı üzerinde satıcı veya yetkilisine ait ıslak imza ile kaşe veya damgasının bulunmasına gerek yoktur’’. Olarak düzeltilmesi,
9. Maddenin 5. satırında geçen ‘’….ÖKC fatura bilgi fişi satıcı ya da yetkilisi tarafından imzalanarak verilmesi zorunludur’’ ibaresi ‘’….ÖKC fatura bilgi fişi satıcı ya da yetkilisi tarafından bir örneği verilmesi zorunludur’’ olarak düzeltilmeli,
Sh -2 ve davamı 3 de zikredilen 10. Madde nin altında 10.1. de 4. satırda bahsedilen ‘’ 01.01.2019 ‘’, ibaresi ‘’01.01.2020’’ olarak düzeltilmesi,
Sh. 3 de zikredilen 10.3 ikinci satırdaki ‘’5 Milyon TL’’ ibaresinin ‘’10 Milyon TL’’ olarak değiştirilmesi,
Sh-3 de 10.4 de birinci cümlede zikredilen ‘’01.01.2019’’ ibaresi ‘’01.01.2020’’ olarak, ikinci cümlede zikredilen ‘’ 50.000 TL’’ ibaresinin ‘’ 400.000 TL’’ olarak düzeltilmesi,
Sh-3 , 10.4 de üçüncü paragrafta zikredilen açıklama muğlak , yoruma açık olup net, kolay anlaşılır, ucu kapalı , yoruma meydan vermeyecek şekilde düzenlenerek yeniden ifade edilmelidir.
Sh-3 10.5 özünü korumak koşuluyla, SYB kullanımının da önünü kapatmak amacıyla, ‘’Mükellefin faaliyet dönemi çerisindeki yıllar bazında ayrı ayrı değerlendirilerek, bağlı olduğu vergi dairesine ödeme yapmayan yada yapılacak özel yoklamalarda olumsuzluklar tespit edilen , iş hacmi ve cirolar da göz önüne alınarak, tahakkuk etmiş vergilerini hiç ödemeyen veya düzenli ödemeyen veya ödeme performansı yetersiz olan, haklarında VTR bulunan, haklarında SYB yönünden düzenleme rapor bulunan , gelir gider ve harcamaları arasında uyumsuzluk olan, özel esaslarda takip edilen,sık sık hisse devri yapan, ( istisnalar hariç ) , vekaletle iş yürüten ortaklarına fiilen ulaşılamayan, mükelleflerin de bu kapsama dahil edilmesi ve bu kapsamda değerlendirilmesi çok uygun olacaktır. Bu maddenin muhakkak surette ilave edilmesi/genişletilmesi ‘’kayıt dışılığın ve SYB belge kullanımının azalmasına fayda sağlayacaktır.
11. madde ikinci paragraf ‘’ ….VUK da yer alan cezalar gelir idaresi başkanlığınca yazılı bilgi istendikten ve 15 günlük süre verildikten sonra, gerekli düzeltme tashih yapılmaması halinde tatbik edilir.’’ Olarak düzeltilmesi,
Sh. 4 madde 12 satır dörtte zikredilen ‘’ en çok üç iş günü’’ ibaresi ‘’ akıllı kart ( kamu SM ) tabir edilen cihazların bozulması, yangın afet, genel grev, tutukluluk hali, vb. teknik ve genel nedenler mücbir neden sayılacağından, bu gibi durumlarda, kanıtlayıcı belgelerin en geç takip eden ayın KDV beyan süresine kadar bağlı bulunulan vergi dairesine yazılı olarak bilgi vermeleri gerekmektedir’’ şeklinde düzeltilmeli,
Son sayfa 12 madde nin f bendi olarak’’ e fatura kapsamında iken iki yıl üst üste ciro düşüklüğünden kaynaklı olarak e- fatura kapsamı dışında kalan kullanıcıların yazılı talepleri halinde normal siteme dönebilmeleri vergi dairesi tarafından gelir idaresinden (başkanlıktan) uygunluk görüşü alınarak dönmesinin mümkün olabileceği’’ eklenmelidir.
Son sayfanın 12. Maddenin g bendi olarak ‘’ 3568 sayılı yasa ile yetki almış meslek mensupları ile yapılan sözleşmelerin cari dönem bitmeden sözleşme feshinin mümkün olamayacağı, Mali Müşavir meslek mensubu muhasebe ücretlerinin de banka ve finans kurumaları aracılığıyla ödenmesinin zorunlu olması, sözleşme fesihlerinde önceki dönem görev yapan meslek mensubundan borcu yoktur ibranamesi alınması ’’ gerektiği eklenmelidir…
Son sayfadaki 12. Maddenin h bendi olarak ‘’ Meslek mensupları dönem sonunda zarar eden mükelleflerin beyan edilen zararları karşılığında müteselsil sorumlu tutulurlar, ayrıca da, izaha davet edilirler, ,mükelleflerin yıl sonu beyan ettikleri vergiden önceki matrah üzerinden her yıl % 1 oranında performans adı altında bir bedel, muhasebe ücretlerine ek olarak kesecekleri Serbest Meslek Makbuzu karşılığı meslek mensubuna banka veya finans kurumları aracılığı ile ödenir’’ ibaresinin eklenmesi Vergi gelirlerinin artırılmasına en önemli katkıyı sağlayacak bir uygulamanın da önünü açacaktır. Bu uygulamanın AB ülkelerinde örnekleri çok fazladır.
487 sıra numaralı VUK genel tebliğleri Taslağında düzeltilmesi gereken hususlar:
MADDE 1- 17/12/2017 tarihli ve 30273 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 487)’nin “Elektronik İrsaliye (e-İrsaliye)” başlıklı 3 üncü maddesine “(9) e-İrsaliye Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu” alt başlıklı bölüme
Aşağıdaki düzeltmenin yapılması tarafımızca yerinde ve elzem olacaktır.
(9) e-İrsaliye Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu:
‘’01/01/2020 tarihinden itibaren, e-Fatura uygulamasına Kayıtlı kullanıcıların e-İrsaliye Uygulamasına dahil olması ve sevk irsaliyesi belgelerini bu Tebliğde belirtilen usul ve esaslara göre e-İrsaliye olarak düzenlemeleri zorunludur. Belirtilen tarihten sonra da 433 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nin 15 inci maddesinde belirtilen uygulamadan (e-Faturanın kağıt çıktısının irsaliye yerine geçer belge olarak kabul edilmesi uygulaması) yararlanılması mümkün bulunmaktadır.
Zorunluluk getirildiği halde e-İrsaliye uygulamasına süresi içinde geçmeyen ve sevk irsaliyelerini e-İrsaliye olarak düzenlemeyen mükellefler hakkında ….VUK da yer alan cezalar gelir idaresi başkanlığınca yazılı bilgi istendikten ve 15 günlük süre verildikten sonra, gerekli düzeltme tashih yapılmaması halinde tatbik edilir.’’ 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nda öngörülen hükümler uygulanır ibaresinin eklenmesi hukukun ve anayasanın tayin ettiği kişisel ve kamu haklarının yerinde kullanılması/uygulanması ilkesine de uygun düşecektir.
Yukarıdaki çeşitli kesimlerin ve konu ile alakalı/konulara hakim tarafların görüşleri alınarak özenle hazırlanmış olan eksiklerin, görüş ve önerilerimizin, yeni çıkartılacak tebliğde dikkate alınması, ve bu doğrultuda tebliğin revize edilmesi Gelir İdaresi Başkanlığımızın, vergi mükelleflerimizin ve dahi biz uygulayıcıların da büyük yararlarına olacağı kanaatlerimiz belirtir,
Yeni çıkarılacak olan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin vergi Mükelleflerimize, Ülkemize ve Milletimize, tüm meslek mensuplarımıza hayırlara vesile olmasını diler, Komisyonumuz adına en derin saygılarımızı sunarım.
Takdir ve tensiplerinize arz ederiz.
ASMMMO VERGİ MEVZUAT KOMİSYONU adına
Müslüm ÜNVER
Komisyon Başkanı
SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER İÇİN DEFTER BEYAN SİSTEMİ UYGULAMA REHBERİ
Powered by WPeMatico
