Kooperatiflerde Yıl Sonu İşlemleri

MuhasebeBirim Başkanlığı’na                      Özü  : Yıl sonu işlemleri hk.

Yıl sonu işlemleri kapsamında
Aralık/2018 ayı sonuna kadar  muhasebe
birimi yapılması gereken iş ve işlemler özetle aşağıdadır.

1-2019 yılına ait defterlerin
açılış tasdiki yaptırılacaktır. (*)

2-Cari hesap mutabakatları
yapılacak ve banka ekstreleri 
alınacaktır.

3-Envanter işlemleri
yapılacaktır.

4-Amortisman  kayıt ve 
listesi oluşturulacaktır.

5-Dönemsellik ilkesine uygun
olarak gerekli dönem sonu düzeltme kayıtları yapılacaktır.

6-Vergi ve SGK  hesaplarının kontrolü yapılacaktır.

7-Değerleme işlemleri yapılacak
ve varsa şüpheli alacaklar belirlenecek, şartları oluşmuş ise karşılık  ayrılacaktır.

8-Nazım hesaplardaki  kayıtlar 
kontrol edilecektir.

9-Temel mali tablolar (bilanço ve
kar/zarar hesabı) çıkarılacaktır.

10-E-defter ve e-fatura
zorunluluk kapsamına dahil olup olmadığı kontrol edilerek, dahil olduğu
görüldüğü taktirde gerekli işlemler yapılacaktır.

  • Kooperatiflerde Yıl Sonu İşlemleri

1-2019 yılına ait defterlerin açılış tasdikinin
yaptırılması:

31/12/2018 tarihine kadar tasdiki
gereken defterler:

1.a-Yevmiye defteri,

1.b-Defter-i Kebir,

1.c-Envanter defteri,

1.d-Günlük kasa defteri, (**)

1.e-Yönetim kurulu karar defteri.

Genel kurul karar defteri ile
ortaklar defteri dönemsellik kuralına tabi olmayıp, mevcut defterin dolması
halinde yeni defter kullanılmaya başlamadan önce notere tasdik ettirilmelidir.

Onaya tabi defterlerin hesap
dönemi içinde dolması halinde, bunları kullanmaya başlamadan önce açılış onayı
yaptırılmak zorundadır.

2018 yılı defter sayfalarının
yeterli olup olmadığı kontrol edilip, gerekli olduğu durumda noterde ara tasdik
işlemi yaptırılmalıdır.

2-Cari hesap mutabakatları yapılacak ve banka
ekstrelerinin   alınması:

Bilançonun aktif ve pasifinde yer
alan alacak ve borç kalanı (bakiyesi) veren hesapların karşılıklı yazışma
yöntemiyle ve 31/12/2018 tarihi itibariyle mutabakatı yapılmalı ve bu mutabakat
yazıları “2018 yılı cari hesap mutabakatları” dosyasında düzenli bir şekilde
muhafaza edilmelidir.

Cari hesap mutabakatları ile
doğrulanan bakiyelerden ters bakiye veren hesaplar varsa bu tutarlar ilgili
hesaplara virman yapılmalıdır.

Yıl sonu itibariyle mevduat, fon,
kredi, kredi kartı ve tahsildeki çek senet bakiyelerinin alınan banka
yazılarıyla doğrulanması gerekmektedir.

3-Envanter işlemlerinin yapılması:

31/12/2018 tarihi itibariyle
mevcutlar (kasa, portföydeki çekler ve senetler, stoklar, demirbaşlar, binalar,
taşıtlar ve aktifte yer alan vb) tek tek sayılarak muhasebe kayıtlarıyla  kontrol edilmeli, envanter defterine yada
envanter listesine yazılmalıdır. Bu kapsamda 
kasa sayım tutanağı düzenlenerek, kasa sorumlusu yönetim kurulu muhasip
üyesi ve bir denetçi tarafından imzalanmalıdır.

Fiili sayım sonucu tespit edilen
bilgilerin muhasebe kayıtlarını doğrulaması gerekmektedir. Bütün sayımların
sonuçları, çift imzalı tutanakla belgelendirilmelidir.

4-Amortisman  kayıt
ve  listesinin oluşturulması:

Kooperatifin  aktifinde yer alan  binalar, demirbaşlar, makine ve techizat
gibi  sahip olduğu varlıkların  Vergi Usul Kanunu hükümleri  gözönünde tutularak  Amortisman Defterinde veya  listesinde 
amortisman  hesabı  yapılmalı ve bu  hesaba göre 
muhasebe kaydı  oluşturulmalıdır.

5-Dönemsellik ilkesine uygun olarak gerekli dönem sonu
düzeltme kayıtlarının yapılması:

Borç ve alacak  bakiyesi 
vermesi  gerektiği halde,  bu kurala uygun olmayan  hesapların 
bakiyelerinin  ilgili  hesaplara 
alınarak  muhasebe kurallarına
uygun hale  getirilmesi gerekmektedir.

Önümüzdeki döneme ait gelir ve
giderlerin, gelir ve gider hesaplarından alınarak gelecek  yıla ait gelir ve gider  hesaplarına 
alınmalıdır.

Aktif ve pasif hesaplardaki
bakiyelerin dönemlerine (kısa veya uzun dönemli) göre sınıflanması
yapılmalıdır.

6-Vergi ve SGK 
hesaplarının kontrolünün yapılması:

360-Ödenecek Vergi ve Fonlar
hesapları ve 190-Devreden KDV hesaplarının 31/12/2018 tarihi itibariyle Aralık
ayı beyannamelerini doğruluyor olması gerekmektedir. Benzer  şekilde 361-Ödenecek Sigorta Primleri
Hesabının da Aralık ayı sigorta tahakkuk fişleri ile kontrolü
yapılmalıdır. 

Vergi affı ve  yapılandırmadan faydalanılması  söz konusu ise,  bu doğrultuda 
kayıtların yapıldığı  kontrol
edilmelidir. Yapılmadı ise,  yıl sonuna
kadar yapılmalıdır.

7-Değerleme işlemlerinin yapılması ve varsa şüpheli
alacakların belirlenmesi   ve yasal
şartları oluşmuş ise karşılık  ayrılması:

Sene sonu itibariyle varsa döviz
kasa, banka, alacak, borç, kredi, avans 
ve teminat hesaplarının yıl sonu kuru ile değerlenerek, değerleme
sonucunda oluşan farkın kar-zarar hesaplarına kaydının yapılması gerekmektedir.

Varsa tahsilinde sıkıntı çekilen
ve dava aşamasındaki alacaklar için avukattan ilgili davaların son durumunu açıklayan
yazı alınması ve müşavirliğimizle paylaşılması gerekmektedir.

8-Nazım hesaplardaki 
kayıtların kontrol edilmesi:

Kooperatifin  iş ve hizmet ilişkileri gereği, alınan ve
verilen banka teminat mektubu  ve
diğer  nakit olmayan  teminatlar, nazım hesaplarda  izlenmeli ve nazım hesaplarda yer alan  kayıtların 
fiili durumu doğruladığı  sayım
yapılarak ve tutanak düzenlenerek 
kontrol  edilmelidir.

9-Temel mali tabloların (bilanço ve kar/zarar hesabı)
çıkarılması:

Cari hesap mutabakatları ve
envanter işlemleri ile muhasebe mevzuatı yönünden yapılması gereken gelir ve
gider hesaplarının kapatılması, amortisman, karşılık, yedek akçe vs ayrılma
işlemlerinin de  tamamlanmasından sonra
bilanço ve kar-zarar hesabı çıkarılmalıdır.

Bu kapsamda, kanunen kabul edilmeyen
giderler (KKEG) listesi 
oluşturulmalıdır. Banka 
mevduatlarından  kesilen  vergilerin, banka  yazıları ile doğrulaması yapılmalıdır.

10-E-defter ve e-fatura zorunluluk kapsamına dahil olup
olmadığı kontrol edilerek, gerekli başvuruların yapılması:

         2017 hesap
dönemi brüt satış hasılatı 10 Milyon TL ve üzeri olan mükelleflere 01/01/2019
tarihinden itibaren  e-Fatura ve e-Defter
uygulamalarına geçme zorunluluğu getirilmiştir. Böyle bir durumda mali mühür,
e-defter ve e-fatura başvuruları yapılarak, mevcut faturalama ve muhasebe
sistemlerini uygun hale getirme çalışmalarına başlanmalıdır.

EBu işlemler sırasında tereddütedilen konular ile ilgili müşavirliğimizle iletişime geçmenizi ve mümkünse  tereddüt ettiğiniz  konuyu özetle yazılı olarak sormanızı ricaederiz.

Bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.

Danışman Evren ÖZMEN

Notlar:

(*) e-defter kullananların Yevmiye
ve Defter-i Kebir tasdikleri hariç.

(**) Herne kadar 
Kasa Defteri  tutulması
zorunluluğu kaldırılmış ise de,  kooperatiflerde  Kasa Defteri’nin tutulması bir çok yönü
ile  uygun düşmektedir.

Öneri:

Mali tabloların 
mevzuata uygun olarak düzenlenmesi 
ve fiili durumun ilgili yılın bütçesi ile  karşılaştırılmasının  temini 
için  Aralık/2018 ayına ait  ücret, huzurhakkı ve benzeri  ödemelerin 
tahakkuk ve ödemelerinin mali imkanlara göre  31/12/2018 tarihine kadar  yerine getirilmesi bir çok yönü ile uygun
olmaktadır.

The post Kooperatiflerde Yıl Sonu İşlemleri appeared first on Kooperatif Danışmanı Mali Müşavir Kemal ÖZMEN.

Powered by WPeMatico