Kooperatiflerde Yıl Sonu İşlemleri
MuhasebeBirim Başkanlığı’na Özü : Yıl sonu işlemleri hk.
Yıl sonu işlemleri kapsamında
Aralık/2018 ayı sonuna kadar muhasebe
birimi yapılması gereken iş ve işlemler özetle aşağıdadır.
1-2019 yılına ait defterlerin
açılış tasdiki yaptırılacaktır. (*)
2-Cari hesap mutabakatları
yapılacak ve banka ekstreleri
alınacaktır.
3-Envanter işlemleri
yapılacaktır.
4-Amortisman kayıt ve
listesi oluşturulacaktır.
5-Dönemsellik ilkesine uygun
olarak gerekli dönem sonu düzeltme kayıtları yapılacaktır.
6-Vergi ve SGK hesaplarının kontrolü yapılacaktır.
7-Değerleme işlemleri yapılacak
ve varsa şüpheli alacaklar belirlenecek, şartları oluşmuş ise karşılık ayrılacaktır.
8-Nazım hesaplardaki kayıtlar
kontrol edilecektir.
9-Temel mali tablolar (bilanço ve
kar/zarar hesabı) çıkarılacaktır.
10-E-defter ve e-fatura
zorunluluk kapsamına dahil olup olmadığı kontrol edilerek, dahil olduğu
görüldüğü taktirde gerekli işlemler yapılacaktır.
1-2019 yılına ait defterlerin açılış tasdikinin
yaptırılması:
31/12/2018 tarihine kadar tasdiki
gereken defterler:
1.a-Yevmiye defteri,
1.b-Defter-i Kebir,
1.c-Envanter defteri,
1.d-Günlük kasa defteri, (**)
1.e-Yönetim kurulu karar defteri.
Genel kurul karar defteri ile
ortaklar defteri dönemsellik kuralına tabi olmayıp, mevcut defterin dolması
halinde yeni defter kullanılmaya başlamadan önce notere tasdik ettirilmelidir.
Onaya tabi defterlerin hesap
dönemi içinde dolması halinde, bunları kullanmaya başlamadan önce açılış onayı
yaptırılmak zorundadır.
2018 yılı defter sayfalarının
yeterli olup olmadığı kontrol edilip, gerekli olduğu durumda noterde ara tasdik
işlemi yaptırılmalıdır.
2-Cari hesap mutabakatları yapılacak ve banka
ekstrelerinin alınması:
Bilançonun aktif ve pasifinde yer
alan alacak ve borç kalanı (bakiyesi) veren hesapların karşılıklı yazışma
yöntemiyle ve 31/12/2018 tarihi itibariyle mutabakatı yapılmalı ve bu mutabakat
yazıları “2018 yılı cari hesap mutabakatları” dosyasında düzenli bir şekilde
muhafaza edilmelidir.
Cari hesap mutabakatları ile
doğrulanan bakiyelerden ters bakiye veren hesaplar varsa bu tutarlar ilgili
hesaplara virman yapılmalıdır.
Yıl sonu itibariyle mevduat, fon,
kredi, kredi kartı ve tahsildeki çek senet bakiyelerinin alınan banka
yazılarıyla doğrulanması gerekmektedir.
3-Envanter işlemlerinin yapılması:
31/12/2018 tarihi itibariyle
mevcutlar (kasa, portföydeki çekler ve senetler, stoklar, demirbaşlar, binalar,
taşıtlar ve aktifte yer alan vb) tek tek sayılarak muhasebe kayıtlarıyla kontrol edilmeli, envanter defterine yada
envanter listesine yazılmalıdır. Bu kapsamda
kasa sayım tutanağı düzenlenerek, kasa sorumlusu yönetim kurulu muhasip
üyesi ve bir denetçi tarafından imzalanmalıdır.
Fiili sayım sonucu tespit edilen
bilgilerin muhasebe kayıtlarını doğrulaması gerekmektedir. Bütün sayımların
sonuçları, çift imzalı tutanakla belgelendirilmelidir.
4-Amortisman kayıt
ve listesinin oluşturulması:
Kooperatifin aktifinde yer alan binalar, demirbaşlar, makine ve techizat
gibi sahip olduğu varlıkların Vergi Usul Kanunu hükümleri gözönünde tutularak Amortisman Defterinde veya listesinde
amortisman hesabı yapılmalı ve bu hesaba göre
muhasebe kaydı oluşturulmalıdır.
5-Dönemsellik ilkesine uygun olarak gerekli dönem sonu
düzeltme kayıtlarının yapılması:
Borç ve alacak bakiyesi
vermesi gerektiği halde, bu kurala uygun olmayan hesapların
bakiyelerinin ilgili hesaplara
alınarak muhasebe kurallarına
uygun hale getirilmesi gerekmektedir.
Önümüzdeki döneme ait gelir ve
giderlerin, gelir ve gider hesaplarından alınarak gelecek yıla ait gelir ve gider hesaplarına
alınmalıdır.
Aktif ve pasif hesaplardaki
bakiyelerin dönemlerine (kısa veya uzun dönemli) göre sınıflanması
yapılmalıdır.
6-Vergi ve SGK
hesaplarının kontrolünün yapılması:
360-Ödenecek Vergi ve Fonlar
hesapları ve 190-Devreden KDV hesaplarının 31/12/2018 tarihi itibariyle Aralık
ayı beyannamelerini doğruluyor olması gerekmektedir. Benzer şekilde 361-Ödenecek Sigorta Primleri
Hesabının da Aralık ayı sigorta tahakkuk fişleri ile kontrolü
yapılmalıdır.
Vergi affı ve yapılandırmadan faydalanılması söz konusu ise, bu doğrultuda
kayıtların yapıldığı kontrol
edilmelidir. Yapılmadı ise, yıl sonuna
kadar yapılmalıdır.
7-Değerleme işlemlerinin yapılması ve varsa şüpheli
alacakların belirlenmesi ve yasal
şartları oluşmuş ise karşılık ayrılması:
Sene sonu itibariyle varsa döviz
kasa, banka, alacak, borç, kredi, avans
ve teminat hesaplarının yıl sonu kuru ile değerlenerek, değerleme
sonucunda oluşan farkın kar-zarar hesaplarına kaydının yapılması gerekmektedir.
Varsa tahsilinde sıkıntı çekilen
ve dava aşamasındaki alacaklar için avukattan ilgili davaların son durumunu açıklayan
yazı alınması ve müşavirliğimizle paylaşılması gerekmektedir.
8-Nazım hesaplardaki
kayıtların kontrol edilmesi:
Kooperatifin iş ve hizmet ilişkileri gereği, alınan ve
verilen banka teminat mektubu ve
diğer nakit olmayan teminatlar, nazım hesaplarda izlenmeli ve nazım hesaplarda yer alan kayıtların
fiili durumu doğruladığı sayım
yapılarak ve tutanak düzenlenerek
kontrol edilmelidir.
9-Temel mali tabloların (bilanço ve kar/zarar hesabı)
çıkarılması:
Cari hesap mutabakatları ve
envanter işlemleri ile muhasebe mevzuatı yönünden yapılması gereken gelir ve
gider hesaplarının kapatılması, amortisman, karşılık, yedek akçe vs ayrılma
işlemlerinin de tamamlanmasından sonra
bilanço ve kar-zarar hesabı çıkarılmalıdır.
Bu kapsamda, kanunen kabul edilmeyen
giderler (KKEG) listesi
oluşturulmalıdır. Banka
mevduatlarından kesilen vergilerin, banka yazıları ile doğrulaması yapılmalıdır.
10-E-defter ve e-fatura zorunluluk kapsamına dahil olup
olmadığı kontrol edilerek, gerekli başvuruların yapılması:
2017 hesap
dönemi brüt satış hasılatı 10 Milyon TL ve üzeri olan mükelleflere 01/01/2019
tarihinden itibaren e-Fatura ve e-Defter
uygulamalarına geçme zorunluluğu getirilmiştir. Böyle bir durumda mali mühür,
e-defter ve e-fatura başvuruları yapılarak, mevcut faturalama ve muhasebe
sistemlerini uygun hale getirme çalışmalarına başlanmalıdır.
EBu işlemler sırasında tereddütedilen konular ile ilgili müşavirliğimizle iletişime geçmenizi ve mümkünse tereddüt ettiğiniz konuyu özetle yazılı olarak sormanızı ricaederiz.
Bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.
Danışman Evren ÖZMEN
Notlar:
(*) e-defter kullananların Yevmiye
ve Defter-i Kebir tasdikleri hariç.
(**) Herne kadar
Kasa Defteri tutulması
zorunluluğu kaldırılmış ise de, kooperatiflerde Kasa Defteri’nin tutulması bir çok yönü
ile uygun düşmektedir.
Öneri:
Mali tabloların
mevzuata uygun olarak düzenlenmesi
ve fiili durumun ilgili yılın bütçesi ile karşılaştırılmasının temini
için Aralık/2018 ayına ait ücret, huzurhakkı ve benzeri ödemelerin
tahakkuk ve ödemelerinin mali imkanlara göre 31/12/2018 tarihine kadar yerine getirilmesi bir çok yönü ile uygun
olmaktadır.
The post Kooperatiflerde Yıl Sonu İşlemleri appeared first on Kooperatif Danışmanı Mali Müşavir Kemal ÖZMEN.
Powered by WPeMatico