Tam Tasdik Yaptırmak Vergi İncelemelerinde Bir Ayrıcalık mıdır?
Vergi incelemeleri, vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca, Vergi Usul Kanunu ve Vergi İncelemelerinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte belirlenen usul ve esaslara uygun olarak yerine getirilir.
Vergi Usul Kanunu’nun 135. maddesinde ise, incelmeye yetkililer sayılmış vergi incelemesi; Vergi Müfettişleri, Vergi Müfettiş Yardımcıları, ilin en büyük mal memuru veya vergi dairesi müdürleri tarafından yapılacağı hüküm altına alınmıştır.(1)
Mükelleflerin vergi incelemesine tabi tutulmasında çeşitli kriterler vardır. Bu kriterlerden en önemlisi risk analizi sonucunda mükelleflerin riskli bulunmasıdır. Vergi Denetim Kurulu vergi incelemelerini, sektör, konu ve mükellefler itibariyle esas olarak, kurul bünyesinde kurulan risk analizi merkezinde bilgisayar programları kullanarak yapılan analiz ve mukayeseler neticesinde belirlemeye başlamıştır. Bunun dışında ihbar ve şikâyet, Vergi Dairesi Müdürlükleri tarafından gerçekleştirilen yoklama ve denetimler, teftiş, soruşturma, inceleme ve denetimler sırasında ortaya çıkan vergi inceleme talepleri, kamu kurum ve kuruluşlarından gelen inceleme talepleri vb. gibi nedenlerle de mükellefler incelemeye tabi tutulmaktadır.(2)
Ayrıca bu bahsedilen hususların hiç birinin olmaması durumunda bile, Vergi İncelemelerinde Uyulacak Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 4/2. maddesinde zikredildiği üzere,“Risk analizi neticesinde riskli bulunmaması, ihbar veya şikâyet olmaması halinde dahi mükelleflerin incelemeye alınabileceği” belirtilmiştir.
Yukarıdaki hükümler dikkate alındığında, Vergi Usul Kanununa veya diğer kanunlara göre defter ve hesap tutmak, evrak ve vesikaları muhafaza ve ibraz etmek mecburiyetinde olan gerçek ve tüzel kişiler yukarıda zikredilen sebeplerin varlığı durumunda veya herhangi bir sebep olmasa dahi incelenebileceği açıktır.
Mükellefin tam tasdik kapsamında olması veya olmaması vergi incelemesine mani teşkil etmemektedir. Tam tasdik kapsamındaki mükellefler hakkında 30/07/1995 tarihinde yayımlanan 18 Seri No’lu SM, SMMM ve YMM Kanunu Genel Tebliğinde çıkarılan hükümden tam tasdik raporu düzenlemiş firmaların ihbar ve özel durumlar hariç incelenmeyeceği belirtilmiştir. Ancak vergi denetimi ile ilgili 10.07.2011 tarih ve 27990 sayılı 646 Nolu Kanun Hükmünde Kararname ile vergi inceleme yapısı yeniden düzenlenmiş olup mevcut düzenlemede, tam tasdik ile ilgili böyle bir ayrıma gidilmediği ve ayrıca mevcut düzenleme ile eski hüküm mülga olacağından, tam tasdike tabi mükelleflerin yukarıda belirtilen durumlardan birinin veya bir kaçının varlığı halinde veya yukarıda belirtilen herhangi bir durum söz konusu olmasa dahi vergi incelemesine alınabileceği açıktır.
Bir diğer husus ise, vergi incelemesinde incelemeye yetkili olanlar kanun ile belirtilmiş ve inceleme ile ilgili usul esaslar Vergi İncelemelerinde Uyulacak Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmeliği ile düzenlenmiş; ilgili 646 sayılı KHK’da mükellefler ölçeklerine göre, A, B, C ve Ç gruplarında görevli Vergi Müfettişlerince inceleneceği hüküm altına alınmıştır.
Ancak Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan Vergi Denetim ve İç Genelgeleri ile (2017/1-2) hadlere bakılmaksızın ve ölçek ayrımı yapılmaksızın büyük ölçekli mükelleflerin de denetim gücünün etkin dağıtılması ve fonksiyonel kullanılması amacıyla tüm grup başkanlıklarınca vergi incelemesine tabi tutulacağı açıklanmıştır.
Bu sebeple tam tasdike tabi olsun olmasın mükelleflerin küçük, orta veya büyük mükellef ayrımı yapılmaksızın Vergi Denetim Kurulu tarafından gerek görülen durumlarda vergi incelemesine tabi tutulacağı, vergi incelemesinin ilgili grup başkanlıklarında görevli vergi müfettişlerince inceleneceği bilinmelidir.
Bu kapsamda, mükellefler risk analizi, ihbar, şikayet ve diğer talepler nedeniyle vergi incelemesine Vergi Denetim Kurulu marifetiyle tabi tutulabilecektir.
Dipnotlar
(1) VUK’un 135. maddesinde, ayrıca incelemeye yetkililer olarak “Gelir İdaresi Başkanlığının merkez ve taşra teşkilatında müdür kadrolarında görev yapanlar her hal ve takdirde vergi inceleme yetkisini haizdir.” sayılmıştır.
(2) https://www.vdk.gov.tr/tr-TR/Sayfalar/Sikca-Sorulan-Sorular
KAYNAKÇA
213 Sayılı Vergi Usul Kanunu
646 Sayılı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığının Kurulması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname
Vergi İncelemelerinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik
18 Seri No’lu SM, SMMM ve YMM Kanunu Genel Tebliği
2017/2 Vergi İnceleme ve Denetim İç Genelgesi
Yunus SÜRMELİ
vergialgi.net
Powered by WPeMatico