Organize Sanayi Bölgelerinde (OSB) Tapu Harcı ve Muafiyetler

Serbest Muhasebeci Mali Müşavir

Mali Müşavir Umut AKPINAR

Organize Sanayi Bölgelerinde (OSB) tapu harcı ve muafiyetleri, belirli durum ve koşullara göre farklılık gösterebilmektedir. Genel tapu harcı oranları ve OSB’lere özgü istisnalar aşağıda açıklanmıştır:

İçindekiler Tablosu

Genel Tapu Harcı Oranları:

Normalde, bir gayrimenkulün (konut, iş yeri, arsa, tarla vb.) alım-satım işlemlerinde tapu harcı, beyan edilen satış bedelinin %4’ü olarak uygulanır.
Bu %4’lük oran, alıcıdan %2 ve satıcıdan %2 olmak üzere her iki taraftan ayrı ayrı tahsil edilir. Ancak taraflar kendi aralarında anlaşarak bu harcın tamamını tek bir tarafın ödemesi konusunda da anlaşabilirler.
Tapu harcına ek olarak, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen döner sermaye hizmet bedeli de (2024 yılı için 822 TL döner sermaye ve 113 TL ilave hizmet bedeli olmak üzere toplam 1183 TL) alınmaktadır. Bu tutar genellikle alıcı tarafından ödenir.

OSB Tapu Harcı Muafiyetleri:

Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) Kanunu ve ilgili mevzuat uyarınca, OSB’lerde bazı tapu işlemleri harçtan muaf tutulmuştur. Bu muafiyetler genellikle şunları kapsar:

OSB Tüzel Kişiliğinin İşlemleri:
- 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu’nun 21. maddesi uyarınca, OSB tüzel kişiliği, kanunun uygulanması ile ilgili işlemlerde her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır.
Arsa Tahsisi ve Devir İşlemleri:
- OSB’lerde bulunan arsaların tahsisi nedeniyle şerh gerektiren işlemler.
- Bu arsalar ve üzerlerine inşa edilen binaların tahsis edilene devir ve tescili işlemleri (hem devreden hem de devir alan için).
- Cins değişikliği işlemleri. Bu işlemler, 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 59/n bendi kapsamında harç istisnası kapsamındadır. Bu durumda, alıcı ve satıcıdan harç alınmaması gerekir.
Katılımcıdan Katılımcıya Devirler:
- Mevzuatta açıkça belirtilen düzenlemeler dışında kalan durumlarda, organize sanayi bölgelerinde yer alan taşınmazların mülkiyetinin devri sırasında tapu harcından muafiyet söz konusu olmayacaktır.
- Örneğin, katılımcıdan katılımcıya mülkiyet devri halinde her iki taraf da (alıcı ve satıcı) tapu harcından sorumlu olacaktır.

Özetle:

Organize Sanayi Bölgesindeki bir gayrimenkulün alım-satım işleminde tapu harcı ödeme durumu, işlemin niteliğine bağlıdır. Eğer işlem doğrudan OSB tüzel kişiliği tarafından bir katılımcıya yapılan arsa tahsisi veya üzerine inşa edilen binanın devri gibi özel durumları kapsıyorsa, genellikle tapu harcından muafiyet söz konusu olabilir. Ancak, katılımcılar arasında gerçekleşen alım-satım gibi durumlarda genel tapu harcı oranları (alıcı ve