Türkiye, yabancı yatırımlar için cazip bir pazar olmasına rağmen, yabancı ortaklı veya yabancı sermayeli şirketler çeşitli zorluklarla karşı karşıya kalabilmektedir. Bu yazıda, Türkiye’de faaliyette bulunan yabancı sermayeli şirketlerin yaşadığı başlıca sorunları ve çözüm önerilerini derledik.
1. Bürokratik Engeller ve Karmaşık Mevzuat
Sorunlar:
- Yatırım izinleri, ruhsatlar ve diğer resmi prosedürlerin uzun sürmesi.
- Kanun ve yönetmeliklerin sıklıkla değişmesi nedeniyle uyum sürecinde yaşanan zorluklar.
- Yabancı yatırımcılar için ek prosedürlerin varlığı.
Çözüm:
- Dijitalleşme artırılarak işlemler hızlandırılmalı.
- Mevzuat değişiklikleri konusunda daha şeffaf ve öngörülebilir bir yapı oluşturulmalı.
- Yatırımcılara rehberlik edecek özel danışmanlık mekanizmaları güçlendirilmeli.
2. Vergisel Sorunlar
Sorunlar:
- Vergi mevzuatının karmaşıklığı ve sık değişmesi.
- Vergi denetimlerinin bazen subjektif değerlendirilmesi.
- Çifte vergilendirme riskleri ve uluslararası vergi anlaşmalarından kaynaklanan sorunlar.
Çözüm:
- Vergi düzenlemeleri daha uzun vadeli ve öngörülebilir hale getirilmeli.
- Dijital vergi sistemleri güçlendirilerek süreçler şeffaflaştırılmalı.
- Çifte vergilendirmenin önüne geçmek için uluslararası anlaşmalara daha fazla önem verilmeli.
3. Finansman ve Bankacılık Sistemi
Sorunlar:
- Yabancı sermayeli şirketlerin krediye erişimde karşılaştığı güçlükler.
- Bankaların yabancı ortaklı şirketlere daha temkinli yaklaşması.
- Para transferlerinde yaşanan zorluklar ve ek denetimler.
Çözüm:
- Yabancı yatırımcılar için finansal teşvikler sağlanmalı.
- Bankalarla yatırımcılar arasındaki güveni artıracak mekanizmalar oluşturulmalı.
- Uluslararası finans kuruluşları ile iş birlikleri artırılmalı.
4. Yerel Ortaklarla Yaşanan Sorunlar
Sorunlar:
- Yabancı yatırımcıların yerel ortaklarla ilişkilerinde anlaşmazlıklar yaşaması.
- Hukuki altyapının bazen yeterince koruma sağlamaması.
- Şirket içinde kültürel farklılıklardan kaynaklanan uyum problemleri.
Çözüm:
- Yabancı yatırımcılar için yerel ortaklarla uyum süreçlerini kolaylaştıracak eğitim programları düzenlenmeli.
- Şirket içi kültürel eğitimler teşvik edilmeli.
- Hukuki mekanizmalar güçlendirilerek yatırımcı hakları korunmalı.
5. Hukuki ve Adli Sorunlar
Sorunlar:
- Mahkeme süreçlerinin uzun sürmesi ve davaların yıllarca devam edebilmesi.
- Hukukun öngörülebilirliğinin düşük olması.
- Tahkim mekanizmalarının sınırlı olması ve uluslararası tahkime gidebilmenin zorlukları.
Çözüm:
- Ticari davalar için özel ve hızlandırılmış mahkemeler kurulmalı.
- Uluslararası tahkim mekanizmaları güçlendirilerek daha erişilebilir hale getirilmeli.
6. Ekonomik Dalgalanmalar ve Kur Riski
Sorunlar:
- TL’nin dalgalanmasından kaynaklanan maliyet artışları.
- Enflasyonist baskıların finansal planlamaları zorlaştırması.
- Yatırım planlaması yapmayı zorlaştıran ekonomik belirsizlikler.
Çözüm:
- Yatırımcılara döviz bazlı teşvikler sunulmalı.
- Makroekonomik istikrarı artıracak politikalar uygulanmalı.
7. Lojistik ve Tedarik Zinciri Sorunları
Sorunlar:
- Gümrük işlemlerinin uzun ve karmaşık olması.
- Tedarik zincirindeki kopukluklar ve teslimat sürelerinde yaşanan gecikmeler.
- Yerel üreticilerle yaşanan anlaşmazlıklar ve kalite standartlarında uyumsuzluklar.
Çözüm:
- Gümrük süreçleri dijitalleştirilerek hızlandırılmalı.
- Lojistik altyapıya yatırım yapılarak teslimat süreleri iyileştirilmeli.
8. Nitelikli İşgücü ve Çalışma İzni Sorunları
Sorunlar:
- Yabancı çalışanlar için çalışma izni almanın zorlukları.
- Yerel yetenek havuzunun bazı alanlarda sınırlı olması.
- Yabancı yöneticilerin uyum sürecinde yaşadığı zorluklar.
Çözüm:
- Çalışma izinleri için süreçler sadeleştirilmeli.
- Üniversiteler ve özel sektör iş birliğiyle nitelikli iş gücü yetiştirilmeli.
9. Düzensiz ve Değişken Teşvikler
Sorunlar:
- Devlet teşviklerindeki belirsizlik ve sık değişiklikler.
- Teşvikler için uzun ve karmaşık başvuru süreçleri.
- Teşvikin uygulanmasında yaşanan aksaklıklar.
Çözüm:
- Teşvikler daha uzun vadeli ve istikrarlı hale getirilmeli.
- Şeffaf bir teşvik başvuru sistemi oluşturulmalı.
10. Siyasi ve Sosyal Faktörler
Sorunlar:
- Siyasi belirsizliklerin yatırım kararları üzerinde yarattığı olumsuz etkiler.
- Kamuoyunda bazen yabancı yatırımcılara yönelik önyargılar.
- Regülasyonlardaki ani değişikliklerin yatırımları olumsuz etkilemesi.
Çözüm:
- Yatırım ortamının öngörülebilir olması için siyasi istikrarın korunması.
- Yabancı yatırımcılara yönelik bilgilendirme kampanyaları düzenlenmesi.
Sonuç
Türkiye’de yabancı sermayeli şirketler için büyük fırsatlar olmasına rağmen, bu fırsatların değerlendirilmesi için çeşitli risklerin de göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Hukuki altyapının güçlendirilmesi, vergi ve finansman sistemlerinin daha öngörülebilir hale getirilmesi gibi adımlar, yabancı yatırımların artmasını sağlayabilir.
Umut AKPINAR / İstanbul Mali Müşavir / 0532 401 20 05
Bir yanıt yazın