Kooperatifler, ortakların bir araya gelerek ekonomik ve sosyal faydalar sağlamak amacıyla kurdukları tüzel kişiliklerdir. Kooperatiflerin en üst karar organı ise genel kuruldur. Genel kurul toplantıları olağan ve olağanüstü olmak üzere ikiye ayrılır.
Olağanüstü genel kurul, kooperatifin normal takvim dışında, belirli ve acil durumlar nedeniyle toplanmasını gerektiren bir mekanizmadır. Bu toplantılar, kooperatifin geleceğini etkileyebilecek önemli kararlar alabilmek adına büyük bir öneme sahiptir.
1. Kooperatiflerde Olağanüstü Genel Kurulun Yapılma Haller
Kooperatiflerde olağanüstü genel kurul toplantısını gerektiren başlıca durumlar şunlardır:
1.1. Yönetim veya Denetim Kurulu Tarafından Gerekli Görülmesi
Kooperatifin yönetim veya denetim kurulu, kooperatifin menfaatlerini korumak ve çözüm gerektiren konuları ele almak için olağanüstü genel kurul toplantısına karar verebilir.
1.2. Ortakların 1/10’unun Talebi
Kooperatif ortaklarından en az 1/10’u yazılı olarak belirli bir gündemle olağanüstü genel kurul talep edebilir. Yönetim kurulu, bu talebi 10 gün içinde değerlendirmek ve 30 gün içinde toplantıyı organize etmek zorundadır.
1.3. Kooperatifin Mal Varlığını Tehlikeye Düşüren Durumlar
Kooperatifin ekonomik anlamda zorluk yaşadığı, ödeme dengesinin bozulduğu ve iflas gibi durumların söz konusu olduğu hallerde, kooperatifin geleceği için olağanüstü genel kurul toplantısı yapılmalıdır.
1.4. Kooperatif Ana Sözleşmesinde Değişiklik Yapılması
Kooperatifin ana sözleşmesinde değişiklik yapılması gerekiyorsa ve bu değişiklik olağan genel kurul toplantısının dışında bir zaman diliminde acilen ele alınması şartsa, olağanüstü genel kurul toplanabilir.
1.5. Yeni Bir Faaliyet Alanına Girme veya Mevcut Faaliyeti Değiştirme
Kooperatifin yeni bir sektöre girişi veya mevcut faaliyette büyük bir değişikliğe gidilmesi durumlarında ortakların görüşünü almak için olağanüstü genel kurul toplantısı düzenlenebilir.
1.6. Yönetim ve Denetim Kurullarının Değiştirilmesi
Eğer mevcut yönetim kurulu veya denetim kurulu kooperatifin işleyişini olumsuz etkiliyorsa, olağanüstü genel kurul ile yeni bir yönetim belirlenebilir.
1.7. Yargı Kararıyla Olağanüstü Genel Kurul Toplanması
Mahkeme tarafından, kooperatifin işleyişiyle ilgili hukuki bir zorunluluk getirildiğinde olağanüstü genel kurul toplanabilir.
2. Olağanüstü Genel Kurulun Toplanma ve Karar Alma Süreci
- Toplantı Çağrısı: Olağanüstü genel kurul toplantısı, yönetim kurulu tarafından resmî gazetede ilan edilerek ve ortaklara yazılı duyuru yapılarak çağırılmalıdır.
- Gündem: Gündem maddeleri net ve spesifik olmalıdır. Gündem dışında başka bir konu görüşülemez.
- Karar Yeter Sayısı: Olağanüstü genel kurul toplantısında alınan kararlar, kooperatifin ana sözleşmesine uygun olarak oy çoğunluğuyla kabul edilmelidir.
Sonuç
Kooperatiflerde olağanüstü genel kurul, kooperatifin beklenmeyen ve acil konularını ele almak için hayati bir rol oynar. Yönetim ve denetim kurullarının etkin yönetimi, ortakların şeffaf bilgiye erişimini sağlamak ve kooperatifin sürekliliğini korumak adına bu mekanizmanın doğru kullanılması önemlidir.
Soru – Cevap Bölümü
1. Olağanüstü genel kurul kararları iptal edilebilir mi?
Evet, eğer toplantı usulsüz yapıldıysa veya ortakların hakları ihlal edildiyse mahkemeye başvurarak iptal edilebilir.
2. Olağanüstü genel kurul toplantısı ne kadar sürede yapılmalıdır?
Ortakların talebi durumunda en geç 30 gün içinde yapılmalıdır.
3. Olağanüstü genel kurul toplantısında hangi kararlar alınabilir?
Yönetim ve denetim kurulunun değiştirilmesi, ana sözleşme değişikliği, yeni yatırımlar ve mali kararlar alınabilir.
4. Katılım zorunlu mu?
Katılım zorunlu değildir ancak çoğunluk sağlanmazsa toplantı ertelenebilir.
5. Olağanüstü genel kurul kararları hemen uygulanır mı?
Kararlar genellikle toplantı sonrasında resmileştir ve uygulanmaya başlar.
İstanbul Mali Müşavir Umut AKPINAR / 0532 401 2005
Bir yanıt yazın